System oceny jakości materiałów naukowych polegający na upublicznianiu przesłanych do czasopisma naukowego artykułów tak, aby każdy chętny mógł wziąć udział w recenzowaniu. Otwarcie tradycyjne zamkniętego procesu potencjalnie zwiększa szanse na wykrycie błędów, wprowadza przejrzystość systemu recenzowania i podnosi zaufanie do publikowanych wyników badań.
Dlaczego otwarte recenzje naukowe są ważne:
- transparentność i odpowiedzialność – ujawnianie tożsamości recenzentów oraz samej recenzji, która może stanowić istotną pozycję w dorobku naukowym samego recenzenta, co ostatecznie prowadzi do wyższej jakości recenzji;
- osoby z zewnątrz mogą uczestniczyć w procesie recenzowania, co znacznie przyśpiesza proces poprzez otwarcie puli recenzentów zdolnych i chętnych do podjęcia się recenzji;
- włączenie szerszej społeczności do procesu recenzowania podnosi jego wiarygodność, co w konsekwencji daje lepszą możliwość zidentyfikowania wad metodologicznych lub innych nieścisłości w badaniach;
- otwarty system recenzowania sprzyja poprawie spójności i zmniejsza prawdopodobieństwo stronniczości, ponieważ zapewnia możliwość porównania opinii większej liczby recenzentów na temat danej pracy;
- udostępnienie pytań recenzentów dotyczących danej pracy wraz z odpowiedziami autorów dostarcza cennego kontekstu na temat zastosowanych metodologii i procesów badawczych;
- obecny system recenzowania, który ukrywa tożsamość recenzentów, nie pozwala osobom wykonującym recenzje na uznanie ich pracy. Publikując raporty z recenzji i nadając im DOI sprawiamy, że stają się one pełnoprawnymi, możliwymi do odtworzenia wynikami badań.
źródło: FOSTER Open Science